De Tempel van Salomo

De Bijbelse tempel van Salomo spreekt al eeuwenlang tot de verbeelding. Deze website biedt een virtuele reconstructie van het tempelmodel dat in de vroege achttiende eeuw gebouwd werd in Halle aan de Saale in Duitsland. Dergelijke reconstructies moesten leiden tot een beter begrip van de Bijbel, waarin de tempel en gebeurtenissen die zich erin hadden afgespeeld in detail worden beschreven. Maquettes zoals deze wekten destijds veel belangstelling en werden als curiositeiten aan het publiek getoond.

Dit uitvoerige tempelmodel met een afmeting van ca. 2 bij 3 meter werd in 1717 tentoongesteld in het Waisenhaus (weeshuis), een complex van scholen opgericht door de Piëtistische voorman en theoloog August Hermann Francke (1663-1727).

Het model was gemaakt door de schoolmeester Christoph Semler (1669–1740), die bekendstaat als de vader van het leren door middel van objecten. Semler en Francke werkten samen aan een reconstructie die historisch nauwkeuriger was dan bestaande modellen. Om dit te bereiken baseerden zij zich op de meest betrouwbare interpretaties van de Bijbelse beschrijvingen en diverse Joodse bronnen. Door de Bijbelverhalen in hun ruimtelijke context te plaatsen, en in drie dimensies aan de beschouwer te tonen, hoopten zij obscure passages in de Bijbel te verhelderen. Op die manier zou de beschouwer zo’n helder en levendig idee krijgen van de gebeurtenissen die zich daar hadden afgespeeld, dat het bijna was alsof zij er zelf bij aanwezig waren. Door één uur naar het model te kijken zouden zij meer leren dan door vele uren het werk van de beste schrijvers te bestuderen.

Geschiedenis van de Tempel

De Bijbel beschrijft hoe de bouw van de Tempel was begonnen door koning David, die het ontwerp ervoor van God zelf had gekregen. Het was bedoeld als vervanging van het Tabernakel, een draagbaar tentheiligdom dat gebruikt werd door de Israëlieten tijdens hun zwervende bestaan in de woestijn. David was echter onwaardig om de bouw te voltooien omdat er bloed aan zijn handen kleefde. Daarom bereidde hij alles voor zodat de plannen konden worden uitgevoerd zodra zijn zoon Salomo de troon besteeg.

Het zou die laatste zeven jaar hebben gekost om al de geprefabriceerde onderdelen samen te voegen, waarna de tempeldienst met een grootse inwijdingsceremonie van start ging. Het duurde echter niet lang voordat de vele buitenlandse vrouwen van Salomo altaren in de Tempel oprichtten voor andere goden, en zo God’s toorn uitlokten. De eerste Tempel bestond van ca. 950 tot 586 v. Chr., toen deze werd verwoest door de Chaldeeuwse koning Nebukadnezar, die het volk Israël in de Babylonische gevangenschap leidde. Na hun ballingschap herbouwden de Israëlieten de Tempel rond 515 v. Chr. onder Zerubbabel, waarmee de Tweede Tempelperiode begon. In 17 v. Chr. begon de Hellenistische koning Herodes de Grote een grootse renovatie van de Tempel, die bezig was tijdens het leven van Jezus. In 70 n. Chr. verwoestten de Romeinen onder Titus uiteindelijk Jerusalem en haar Tempel als vergelding voor de Joodse opstand. Sinds die tijd geven slechts spaarzame archeologische resten (zoals de Klaagmuur) blijk van de Bijbelse Tempel. In de zevende eeuw werd op de plaats op de Tempelberg waar het heiligdom vermoedelijk ooit stond de Islamitische Rotskoepel gebouwd.

Het achttiende-eeuwse Tempelmodel uit Halle is eveneens verdwenen. Maar een gedetailleerde handleiding met illustraties geeft een duidelijk beeld van de opzet, en hoe het moest worden geïnterpreteerd: volgens de Piëtisten verwees namelijk alles in de Tempel naar Christus. Destijds demonstreerden gidsen het model aan het publiek van schoolkinderen en nieuwsgierige bezoekers. Deze website biedt de mogelijkheid om het Tempelmodel op je gemak vanuit huis te ontdekken.

Je luistert naar George Frideric Handel’s ‘Arrival of the Queen of Sheba’, de Sinfonia van de derde akte van het oratorium Solomon (HWV67) uit 1748. Uitvoering door de Academy of Ancient Music onder leiding van Bojan Cicic (eerste viool) en Christopher Bucknall (clavecimbel).